诗卷长留天地间,钓竿欲拂珊瑚树。
出自唐诗人杜甫的《送孔巢父谢病归游江东,兼呈李白》
巢父掉头不肯住,东将入海随烟雾。
诗卷长留天地间,钓竿欲拂珊瑚树。
深山大泽龙蛇远,春寒野阴风景暮。
蓬莱织女回云车,指点虚无是归路。
自是君身有仙骨,世人那得知其故。
惜君只欲苦死留,富贵何如草头露?
蔡侯静者意有余,清夜置酒临前除。
罢琴惆怅月照席,几岁寄我空中书?
南寻禹穴见李白,道甫问讯今何如。
【朱注】此诗乃天宝中在京师作。【唐注】时蔡侯饯别巢父,公在筵上赋此。《唐书》:孔巢父,字弱翁,冀州人,早勤文史,少与韩准、李白、裴政、张叔明、陶酒隐居徂徕山,时号竹溪六逸。【朱注】江东乃浙江以东。《晋书》:谢安被召,历年不至,遂栖迟东土。王羲之既去官,遍游东中诸郡。皆谓会稽也,又云:考史,巢父以辞永王璘辟署知名,广德中始授右卫兵曹参军。意巢父在天室间尝游长安,辞官归隐,史不及载耳。旧注云:巢父察永王必败,谢病而归,公作此送之。大谬。
巢父掉头不肯住①,东将入海随烟雾②。诗卷长留天地间③,钓竿欲拂珊瑚树④。
(此叙巢父往江东。孔之东游,志在遁世引年,故篇中多言神仙事。)
①《庄子》:鸿蒙拊髀雀跃掉头曰:“吾弗知。”陶潜诗:“彭祖爱永年,欲留不得住。”②《吏记·秦始皇纪》:“方士徐市等人海求神药。”江淹诗:“乘鸾向烟雾。”③【本集注】巢父有《徂徕集》行于世。古诗:“人生天地间。”④东游近海,故引珊瑚树。魏文帝诗:“遥望大海涯,钓竿何珊珊。”《述异记》:郁林郡有珊瑚市,海客市珊瑚处也。珊瑚碧色,生海底,一树数枝,枝间无叶,大者高五六尺。《西京杂记》:积草池中有珊瑚树,高一丈二尺,一本三柯,上有四百六十二条,是南越王赵佗所献,号为烽火树,至夜光景常欲然。赵曰:珊瑚树生海底石上,故以拂言之也。
深山大泽龙蛇远①,春寒野阴风景暮②。蓬莱织女回云车③,指点虚无是征路④。
(此写东游景事。龙蛇山泽,况其归隐之迹。春寒野阴,纪其别去之时。蓬莱征路,言当有同志契合也。)
①《左传》:“深山大泽,实生龙蛇。”②《汉·成帝纪》:阳朔元年二月,春寒。颜延之诗:“庭昏见野阴。”宋武帝诗:“粤值风景和。”③蓬莱在东海之中,织女为吴越分野,故用之。别本作仙人玉女,稍泛。《汉·郊祀志》:蓬莱、方丈、瀛洲为三神山。织女,见二卷《赠张垍》诗注。司马相如《大人赋》:“排阊阖而入帝宫,载玉女而与之俱归。”后汉桓君山《仙赋》:“乘凌虚无,洞达幽明,诸物皆见,玉女在傍。”傅玄诗:“云为车兮风为马。”陶隐居《真诰》:“朱关内真,以云车虚辕相适。”④《抱朴子》:“莫不指点之。”《史记》:老子所贵道,虚无因应。《大人赋》:“乘虚无而上假。”陈子昂诗:”离亭暗风雨,征路入云烟。”
自是君身有仙骨①,世人那得知其故②。惜君只欲苦死留③,富贵何如草头露④。
(此称其隐志已决,爱惜而苦留,此世人不知巢父者。富贵如草露,此巢父独有仙骨也。)
①葛洪《神仙传·刘根传》:神人曰:“汝有仙骨,故得见吾耳。”又:严青居贫,忽有人以一卷素书与青,曰:“汝有仙骨,应得长生。”②鲍照诗:“旁人那得知。”《诗》:“憯不知其故。”③苦死留,虽用方言,然亦有所本。《庄子》:“苦死者。”《世说》:羊孚食毕便退,遂苦相留。④李峤诗:“富贵荣华能几时。”《述征记》:八月一日作五明囊,盛草头露,洗眼,眼明。《商君传》:“君之危若朝露。”
蔡侯静者意有余①,清夜置酒临前除②。罢琴惆怅月照席③,几岁寄我空中书④。南寻禹穴见李白⑤。道甫问讯今何如⑥。
(结出送孔呈李之意。置酒者蔡也;惆怅者公也,寄书道讯者孔也,宾主一齐收拾矣。此章前三段,各四句。末段,六句收。)
①梦弼谓:蔡侯为人恬静而意气有余。今按:谢灵运诗:“还得静者便。”公三用之。如《贻阮隐居》诗云“贫知静者性。”《寄张彪》诗云“静者心多妙。”师氏以静为蔡侯名,误矣。②魏文帝诗:“清夜延宾客。”陆机诗:“置酒高堂。”前除,庭前阶除也。王勃诗:“倾影赴前除。”③沈佺期诗:“罢琴明月夜。”楚辞:“惆怅兮而私自怜。”注:“惆怅,悲哀也。”④陶弘景《左仙公萧公碑》:有人漂海,随风吵漭无垠,忽值神岛,见人授书一函,题曰:“寄葛公。”令归吴达之,上云神仙事。【钱笺】《西溪丛语》:空中书,用史宗事,乃蓬菜仙人也。洪庆善云“雁足书”,非是。【朱注】《梁高僧传》:蓬莱道人,寄书小儿至广陵白兔埭,令其捉杖飘然而往,足下时闻波涛。或云:有商人海行,见一沙门求寄书史宗。同侣欲看书,书著船不脱,及至白兔埭,书飞起就宗,宗接而将去。宗后憩上虞龙山寺,会稽谢邵、魏迈之等皆师焉。《列子》:“夫天地,空中之一细物。”《南史》:褚翔少有孝行,闻空中弹指。⑤《史记自序》:“上会稽,探禹穴。”周珽注:禹穴有两处,蜀之石泉,禹生之地,古碑刻有太白书“禹穴”二字。今绍兴会稽亦有禹穴,乃窆所也。天宝初白居会稽,故云。南寻句,一作“若逢李白骑鲸鱼”。按:骑鲸鱼,出《羽猎赋》。欲传太白醉骑鲸鱼,溺死浔阳,皆缘此句而附会之耳。⑥古诗:“幸可广问讯。”王洙曰:一本云:”巢父掉头不肯住,东将入海随烟雾。书卷长携天地间,钓竿欲拂三珠树。我拟把袂苦留君,富贵何如草头露。深山大泽龙蛇远,花繁草青春日暮。仙人玉女回云车,指点虚无引归路。若逢李白骑鲸鱼,道甫问讯今何如。”按:别本止十二句,语虽简净,然少宕逸风神,还依诸家本为正。
刘勰曰:七言成章,必优柔和平。长短措词,贵抑扬顿挫。
范梈曰:七言古诗,要铺叙,要开合,要风度,要迢递、险怪、雄峻、铿锵,忌庸俗软腐,须是波澜开合,如江海之波,一波未平,一波复起。又如兵家之阵,方以为正,又复为奇,方以为奇,忽复是正,奇正出入,变化不可纪极。备此法者,唯李、杜也。开合灿然,音韵锤然,法度森然,学问充然,义论超然。又曰:七言长古,篇法有八:曰分段、过段、突兀、字贯、赞叹、再起、归题、送尾。分段如五言,过段亦如之。稍有异者,突兀万仞,则不用过句,陡顿便说他事。杜诗大多如此,岑参专尚此法,为一家数。字贯,前后重三叠四,用两三字贯串,极精神好诵,岑参所长。赞叹如五言。再起且如一篇三段,说了前事,再提起从头说去,谓反覆有情,如《魏将军歌》、《松子障歌》是也。归题,乃本末一二句,缴上起句,又谓之顾首,如《蜀道难》、《古别离》、《洗兵马行》是也。送尾,则生一段余意结末,或反用,或比喻用,如《坠马歌》曰“君不见嵇康养生被杀戮”,又曰“如何不饮令人哀”。长篇有此,便不迫促,甚有从容意思。
王世贞曰:歌行有三难,起调一也,转节二也,收结三也。惟收为尤难。如作平调,舒徐绵丽者,结须为雅词,勿使不足。奔腾汹涌,驱突而来者,须一截便住,勿留有余。中作奇语,峻夺人魄者,须令上下脉相顾,一起一伏,一顿一挫,有力无迹,方成篇法。又曰:李杜歌行之妙,冠于盛唐。咏之使人飘扬欲仙者,太白也。使人慷慨激烈,歔欷欲绝者,子美也。
谢榛曰:七言长古之法,如波涛初作,一层紧一层,拙句不失大体,巧句不害正气,铺叙意不可尽,力不可竭,贵有变化之妙。
胡应麟曰:五言古至两汉,无论中才,即大匠国工,履冰袖手。七言古,苟天才雄赡,而刻意前规,则纵横排荡,滔滔莽莽,千言不穷,点笔立就,无不可者。然五古才力不足,可勉而能。七古非才力有余,断不至此也。又曰:七言长歌,非博大雄浑,横逸浩瀚之才,鲜克办此。盖歌行不难于师匠,而难于赋授;不难于挥洒,而难于蕴藉;不难于气概,而难于神情;不难于音节,而难于步骤;不难于胸腹,而难于首尾。学者须寻其本色,即千言钜什,亦不使有一字离去,乃为善耳。又曰:七言歌行,垂拱四子,词极藻艳,然未脱梁陈也。张、李、沈、宋,稍汰浮华,渐趋平实,唐体肇矣,然而未畅也。高、岑、王、李,音节鲜明,情致委折,浓织修短,得衷合度,畅矣,然而未大也。太白、少陵,大而化矣,能事毕矣。降而钱、刘,神情未远,气骨顿衰。元相白傅,起而振之,敷演有余,步骤不足。昌黎而下,门户竞开,卢金之拙扑,马异之庸猥,李贺之幽奇,刘叉之狂谲,虽浅深高下,材局悬殊,要皆曲径旁蹊,无取大雅。张籍、王建,稍为真淡,体益卑卑。庭筠之流,更事绮绘,渐入诗余,古意尽矣。又曰:初唐七言古,以才藻胜,盛唐以风神胜,李、杜以气概胜,而才藻风神称之,加以变化灵异,遂为大家。又曰:李、杜歌行,虽沉郁逸宕不同,然皆才大气雄,非子建、渊明判不相入者比。又曰:古诗窘于格调,近体束于声律,唯歌行大小短长,错综阖辟,素无定体,故极能发人才思。李、杜之才,不尽于古诗,而尽于歌行。
-----------仇兆鳌 《杜诗详注》-----------
- 上一篇:巢父掉头不肯住,东将入海随烟雾。
- 下一篇:深山大泽龙蛇远,春寒野阴风景暮。
猜您喜欢更多》
与“诗卷长留天地间,钓竿欲拂珊瑚树。”相关诗句阅读
- 春日游,杏花吹满头。
- 春风又绿江南岸,明月何时
- 沾衣欲湿杏花雨,吹面不寒
- 春色恼人眠不得,月移花影
- 春色满园关不住,一枝红杏
- 人闲桂花落,夜静春山空
- 留连戏蝶时时舞,自在娇莺
- 几处早莺争暖树,谁家新燕
- 两个黄鹂鸣翠柳,一行白鹭
- 芳树无人花自落,春山一路
- 千里莺啼绿映红,水村山郭
- 竹外桃花三两枝,春江水暖
- 忽如一夜春风来,千树万树
- 渭城朝雨浥轻尘,客舍青青
- 胜日寻芳泗水滨,无边光景
- 碧玉妆成一树高,万条垂下
- 迟日江山丽,春风花草香
- 春日迟迟,卉木萋萋
- 春晚绿野秀,岩高白云屯
- 喧鸟覆春洲,杂英满芳甸
- 池塘生春草,园柳变鸣禽
- 寄语洛城风日道,明年春色
- 不知细对谁裁出,二月春风
- 林花扫更落,径草踏还生
- 闻道春还未相识,走傍寒梅
- 寒雪梅中尽,春风柳上归
- 东风随春归,发我枝上花
- 春草如有情,山中尚含绿
- 云霞出海曙,梅柳渡江春
- 肃肃花絮晚,菲菲红素轻
精品推荐
- 冀教版小学数学二年级下册第二单元《余数和除数的关系》
- 【部编】人教版语文七年级下册《泊秦淮》优质课教学视频+PPT课件+教案,湖北省
- 【部编】人教版语文七年级下册《老山界》优质课教学视频+PPT课件+教案,安徽省
- 沪教版牛津小学英语(深圳用) 五年级下册 Unit 12
- 沪教版牛津小学英语(深圳用) 五年级下册 Unit 10
- 【部编】人教版语文七年级下册《泊秦淮》优质课教学视频+PPT课件+教案,广东省
- 七年级下册外研版英语M8U2reading
- 冀教版小学数学二年级下册第二单元《有余数除法的竖式计算》
- 【部编】人教版语文七年级下册《逢入京使》优质课教学视频+PPT课件+教案,安徽省
- 化学九年级下册全册同步 人教版 第25集 生活中常见的盐(二)
分类导航
- 唐诗三百首
- 古诗三百首
- 宋词精选
- 元曲精选
- 古诗十九首
- 小学古诗
- 小学生必背古诗80首
- 小学生必背古诗70首
- 写景的古诗
- 咏物诗
- 描写春天的古诗
- 描写夏天的古诗
- 描写秋天的古诗
- 描写冬天的古诗
- 描写雨的古诗
- 描写雪的古诗
- 描写风的古诗
- 描写花的古诗
- 描写梅花的古诗
- 描写荷花的古诗
- 描写柳树的古诗
- 描写月亮的古诗
- 描写山的古诗
- 描写水的古诗
- 描写长江的古诗
- 描写黄河的古诗
- 描写儿童的古诗
- 山水诗
- 田园诗
- 边塞诗
- 含有地名的古诗
- 节日古诗
- 春节古诗
- 元宵节古诗
- 清明节古诗
- 端午节古诗
- 七夕古诗
- 中秋节古诗
- 重阳节古诗
- 古代抒情诗
- 伤怀的古诗
- 咏史怀古诗
- 爱国古诗
- 送别诗
- 离别诗
- 思乡诗
- 思念的诗
- 爱情古诗
- 励志古诗
- 哲理诗
- 闺怨诗
- 赞美老师的古诗
- 赞美母亲的古诗
- 关于友情的古诗
- 关于战争的古诗
- 忧国忧民的古诗
- 婉约诗词
- 豪放诗词
- 人生必背古诗
- 论语
- 诗经
- 孙子兵法
- 三十六计
- 史记
- 周易
- 山海经
- 资治通鉴
- 黄帝内经
- 了凡四训
- 梦溪笔谈
- 千字文
- 世说新语
- 左传
- 大学
- 中庸
- 尚书
- 礼记
- 周礼
- 仪礼
- 庄子
- 鬼谷子
- 老子
- 孟子
- 墨子
- 荀子
- 韩非子
- 列子
- 淮南子
- 管子
- 尉缭子
- 吴子
- 伤寒论
- 天工开物
- 素书
- 汉书
- 文心雕龙
- 吕氏春秋
- 孝经
- 孔子家语
- 颜氏家训
- 孙膑兵法
- 搜神记
- 笑林广记
- 楚辞
- 乐府诗集
- 论衡
- 百战奇略
- 战国策
- 三国志注
- 将苑
- 六韬三略
- 反经
- 公孙龙子
- 司马法
- 逸周书
- 黄帝四经
- 清官贪官传
- 睡虎地秦墓竹简
- 贞观政要
- 金刚经
- 佛说四十二章经
- 水经注
- 农桑辑要
- 文昌孝经
- 六祖坛经
- 地藏经
- 徐霞客游记
- 弟子规
- 增广贤文
- 幼学琼林
- 冰鉴
- 容斋随笔
- 智囊
- 围炉夜话
- 商君书
- 魏书
- 周书
- 三字经
- 子夏易传
- 笠翁对韵
- 公羊传
- 尔雅
- 三国志
- 后汉书
- 明史
- 晋书
- 宋史
- 新唐书
- 旧唐书
- 隋书
- 元史
- 宋书
- 北齐书
- 新五代史
- 陈书
- 金史
- 南齐书
- 梁书
- 旧五代史
- 辽史
- 北史
- 南史
- 续资治通鉴
- 明季北略
- 浮生六记
- 高士传
- 大唐西域记
- 传习录
- 小窗幽记
- 国语
- 说苑
- 本草纲目
- 神农本草经
- 难经
- 千金方
- 奇经八脉考
- 濒湖脉学
- 棋经十三篇
- 古画品录
- 茶经
- 百家姓
- 智囊(选录)
- 罗织经
- 朱子家训
- 陶庵梦忆
- 红楼梦
- 三国演义
- 聊斋志异
- 西游记
- 水浒传
- 儒林外史
- 封神演义
- 太平广记
- 警世通言
- 镜花缘
- 醒世恒言
- 剪灯新话
- 隋唐演义
- 初刻拍案惊奇
- 老残游记
- 博物志
- 孽海花
- 三侠五义
- 穆天子传
- 二刻拍案惊奇
- 喻世明言
- 说唐全传
- 老残游记续集
- 三刻拍案惊奇
- 四十二章经
- 心经
- 法华经
- 华严经
- 楞伽经
- 无量寿经
- 圆觉经
- 易传
- 抱朴子
- 阴符经
- 黄庭经
- 文子
- 太玄经
- 悟真篇
- 声律启蒙
- 随园诗话