左辖频虚位,今年得旧儒。
出自唐诗人杜甫的《赠韦左丞丈济》
左辖频虚位,今年得旧儒。
相门韦氏在,经术汉臣须。
时议归前烈,天伦恨莫俱。
鴒原荒宿草,凤沼接亨衢。
有客虽安命,衰容岂壮夫。
家人忧几杖,甲子混泥途。
不谓矜馀力,还来谒大巫。
岁寒仍顾遇,日暮且踟蹰。
老骥思千里,饥鹰待一呼。
君能微感激,亦足慰榛芜。
【鹤注】此诗当是天宝七载冬作。
左辖频虚位①,今年得旧儒②。相门韦氏在③,经木汉臣须④。时议归前烈⑤,天伦恨莫俱⑥。鸰原荒宿草⑦,凤沼接亨衢⑧。
(首从左丞之职,叙出韦公门第。旧儒,指韦济。相门、前烈,指其祖父。天伦、宿草,记其兄亡。凤沼,谓拜左丞。)
①赵曰:魏晋以来,左丞得弹奏八座,故傅咸云:斯乃皇朝之司直,天台之管辖。《唐六典》:左右丞,掌管辖省事,纠察宪章。《唐书》:天宝中,济迁尚书左丞,三代并为省辖,衣冠荣之。卢照邻诗:“左辖去南台。”任昉表:“台阶虚位。”②后汉樊准疏:公卿各举明经及旧儒子孙。③《孟尝君传》:相门必有相。《汉书》:韦贤兼通《礼》、《尚书》,以《诗》教授,号称邹鲁大儒,七十余为相。少子玄成,复以明经历位至丞相。邹鲁谚曰:“遗子黄金满籯,不如一经。”《旧唐书》:韦思谦,武后时同鸾台风阁三品。子承庆、嗣立。长寿中,嗣立代承庆为凤阁舍人。长安三年,承庆代嗣立为天官侍郎。顷之,又代知政事。及承庆卒,嗣立又代为黄门侍郎。前后四职相代,又父子三人皆至宰相,有唐以来莫与为比。④《史记·滑稽传》:褚先生曰:“臣幸得以经术为郎。”⑤《幽通赋》:“懿前烈之纯淑。”《旧书》:济制《先德》诗四章,词致高雅。⑥《榖梁传》:“兄弟,天伦也。”何休注:“兄先弟后,天之伦次。”⑦《诗》:“脊令在原,兄弟急难。”《笺》:“雝渠,水鸟,今在原、失其常处,则飞鸣求其类。”《记》:“朋友之墓,有宿草而不哭焉。”注:“宿草,陈根也,谓期年。”陶潜《悲从弟》诗:“流尘集虚位,宿草旅前庭。”《旧书》:嗣立三子,孚、恒、济,皆知名。孚累迁至左司员外郎。恒开元初为碣山令,字文融密荐恒有经济才,擢拜殿中侍御史,为陇右道河西黜涉使,出为陈留太守,未行而卒。【朱注】济迁左丞时,其兄恒必已先殁,故有“恨莫俱”“荒宿草”之句。⑧《晋中兴书》:荀勖从中书监迁尚书令,有贺之者,曰:“夺我凤凰池,诸君何贺耶?”谢庄《让中书表》:“壁门天邃,凤沼神深。”《易》:“何天之衢亨。”《灵光殿赋》:“何天衢以元亨。”【朱注】《通典》:光宅元年,中书省改曰凤阁。济父祖皆官凤阁,故以接亨衢期之。千家本有公自注:“济之兄恒亦为给事中。”此出黄鹤补注,他本无之,其实误也。
有客虽安命①,衰容岂壮夫②。家人忧几杖③,甲子混泥涂④。不谓矜余力⑤,还来谒大巫⑥。岁寒仍顾遇⑦,日暮且踟蹰⑧。
(次言穷老而受知于韦。应诏退回,命之穷也。衰容渐改,老将至矣。忧几杖,承衰。困泥涂,承命。今犹乘余力而来谒者,以韦有接遇之情也。因此遂起踌蹰盼望之意矣。)
①《诗》:“有客戾止。”《庄子》云:“知不可奈何而安之若命。”鲍照《园葵赋》:“荡然任心,乐道安命。”②谢朓诗:“开镜眄衰容。”扬子云曰:“雕虫之技,壮夫不为。”③《月令》:“仲秋之月,养衰老,授几杖。”④《左传》:绛县老人曰:“臣生之岁,正月甲子朔,四百有四十五甲子矣。”赵孟谢曰:“使吾子辱在泥涂久矣,武之罪也。”家人、甲子,以卦名配支干。⑤梁武帝诗:“不谓当过时。”《隋·艺文传》:“笔有余力,词无竭源”。⑥《吴志注》:张紘见陈琳《武库赋》,叹美之,琳答曰:“河北率少文章,易为雄伯。今足下在彼,所谓小巫见大巫,神气尽矣。”徐陵诗:“漳川仰大巫”。⑦岁寒、日暮,寓言穷老,亦时值岁暮而云然耳。高允《答宗钦诗》:“虽曰不敏,请事金兰。尔其励之,无忘岁寒。”⑧《主父偃传》:日暮途远,故倒行逆施之。《诗》:“搔首踟蹰。”曹植诗:“搅辔正踟蹰。”
老骥思千里①,饥鹰待一呼②。君能微感激③,亦足慰榛芜④。
(一云折骨效区区。末有望于韦之汲引也。老骥,况己之衰。饥鹰,况已之穷。曰思、曰待,承上踟蹰,言韦能感动激发,则己不沦于荆榛芜草矣。此章前二段各八句,末段四句收。)
①魏武乐府:“老骥伏枥,志在千里。烈士暮年,壮心未已。”②《魏志》:陈登谓吕布曰:“曹公言,待将军譬如养鹰然,饥则为用,饱则颺去。”孙楚《鹰赋》:“饥则易呼。”③《张仪传》:苏秦使人微感张仪。赵岐《孟子章指》:“千载闻之,犹有感激”。④傅亮表:“伊洛棒芜,津涂久废。”
-----------仇兆鳌 《杜诗详注》-----------
- 上一篇:气交亭育际,巫峡漏司南。
- 下一篇:相门韦氏在,经术汉臣须。
猜您喜欢更多》
与“左辖频虚位,今年得旧儒。”相关诗句阅读
- 秋风起兮白云飞,草木黄落
- 枯藤老树昏鸦,小桥流水人
- 银烛秋光冷画屏,轻罗小扇
- 秋风萧瑟,洪波涌起
- 解落三秋叶,能开二月花
- 湖光秋月两相和,潭面无风
- 自古逢秋悲寂寥,我言秋日
- 春花秋月何时了,往事知多
- 停车座爱枫林晚, 霜叶红
- 八月秋高风怒号,卷我屋上
- 长风万里送秋雁,对此可以
- 月落乌啼霜满天,江枫渔火
- 秋风萧瑟天气凉,草木摇落
- 榈庭多落叶,慨然知已秋
- 迢迢新秋夕,亭亭月将圆
- 寒城一以眺,平楚正苍然
- 亭皋木叶下,陇首秋云飞
- 草低金城雾,木下玉门风
- 树树皆秋色,山山唯落晖
- 桂林风景异,秋似洛阳春
- 寒山转苍翠,秋水日潺湲
- 荆溪白石出,天寒红叶稀
- 秋声万户竹,寒色五陵松
- 金井梧桐秋叶黄,珠帘不卷
- 木落雁南度,北风江上寒
- 雨色秋来寒,风严清江爽
- 人烟寒橘柚,秋色老梧桐
- 信宿渔人还泛泛,清秋燕子
- 山明水净夜来霜,数树深红
- 秋阴不散霜飞晚,留得枯荷
精品推荐
分类导航
- 唐诗三百首
- 古诗三百首
- 宋词精选
- 元曲精选
- 古诗十九首
- 小学古诗
- 小学生必背古诗80首
- 小学生必背古诗70首
- 写景的古诗
- 咏物诗
- 描写春天的古诗
- 描写夏天的古诗
- 描写秋天的古诗
- 描写冬天的古诗
- 描写雨的古诗
- 描写雪的古诗
- 描写风的古诗
- 描写花的古诗
- 描写梅花的古诗
- 描写荷花的古诗
- 描写柳树的古诗
- 描写月亮的古诗
- 描写山的古诗
- 描写水的古诗
- 描写长江的古诗
- 描写黄河的古诗
- 描写儿童的古诗
- 山水诗
- 田园诗
- 边塞诗
- 含有地名的古诗
- 节日古诗
- 春节古诗
- 元宵节古诗
- 清明节古诗
- 端午节古诗
- 七夕古诗
- 中秋节古诗
- 重阳节古诗
- 古代抒情诗
- 伤怀的古诗
- 咏史怀古诗
- 爱国古诗
- 送别诗
- 离别诗
- 思乡诗
- 思念的诗
- 爱情古诗
- 励志古诗
- 哲理诗
- 闺怨诗
- 赞美老师的古诗
- 赞美母亲的古诗
- 关于友情的古诗
- 关于战争的古诗
- 忧国忧民的古诗
- 婉约诗词
- 豪放诗词
- 人生必背古诗
- 论语
- 诗经
- 孙子兵法
- 三十六计
- 史记
- 周易
- 山海经
- 资治通鉴
- 黄帝内经
- 了凡四训
- 梦溪笔谈
- 千字文
- 世说新语
- 左传
- 大学
- 中庸
- 尚书
- 礼记
- 周礼
- 仪礼
- 庄子
- 鬼谷子
- 老子
- 孟子
- 墨子
- 荀子
- 韩非子
- 列子
- 淮南子
- 管子
- 尉缭子
- 吴子
- 伤寒论
- 天工开物
- 素书
- 汉书
- 文心雕龙
- 吕氏春秋
- 孝经
- 孔子家语
- 颜氏家训
- 孙膑兵法
- 搜神记
- 笑林广记
- 楚辞
- 乐府诗集
- 论衡
- 百战奇略
- 战国策
- 三国志注
- 将苑
- 六韬三略
- 反经
- 公孙龙子
- 司马法
- 逸周书
- 黄帝四经
- 清官贪官传
- 睡虎地秦墓竹简
- 贞观政要
- 金刚经
- 佛说四十二章经
- 水经注
- 农桑辑要
- 文昌孝经
- 六祖坛经
- 地藏经
- 徐霞客游记
- 弟子规
- 增广贤文
- 幼学琼林
- 冰鉴
- 容斋随笔
- 智囊
- 围炉夜话
- 商君书
- 魏书
- 周书
- 三字经
- 子夏易传
- 笠翁对韵
- 公羊传
- 尔雅
- 三国志
- 后汉书
- 明史
- 晋书
- 宋史
- 新唐书
- 旧唐书
- 隋书
- 元史
- 宋书
- 北齐书
- 新五代史
- 陈书
- 金史
- 南齐书
- 梁书
- 旧五代史
- 辽史
- 北史
- 南史
- 续资治通鉴
- 明季北略
- 浮生六记
- 高士传
- 大唐西域记
- 传习录
- 小窗幽记
- 国语
- 说苑
- 本草纲目
- 神农本草经
- 难经
- 千金方
- 奇经八脉考
- 濒湖脉学
- 棋经十三篇
- 古画品录
- 茶经
- 百家姓
- 智囊(选录)
- 罗织经
- 朱子家训
- 陶庵梦忆
- 红楼梦
- 三国演义
- 聊斋志异
- 西游记
- 水浒传
- 儒林外史
- 封神演义
- 太平广记
- 警世通言
- 镜花缘
- 醒世恒言
- 剪灯新话
- 隋唐演义
- 初刻拍案惊奇
- 老残游记
- 博物志
- 孽海花
- 三侠五义
- 穆天子传
- 二刻拍案惊奇
- 喻世明言
- 说唐全传
- 老残游记续集
- 三刻拍案惊奇
- 四十二章经
- 心经
- 法华经
- 华严经
- 楞伽经
- 无量寿经
- 圆觉经
- 易传
- 抱朴子
- 阴符经
- 黄庭经
- 文子
- 太玄经
- 悟真篇
- 声律启蒙
- 随园诗话